فهرست مطالب

مجله رهیافت های سیاسی و بین المللی
سال یازدهم شماره 4 (پیاپی 62، تابستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/06/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نوذر شفیعی* صفحات 13-42

    این مقاله در پی پاسخ به این سوالات است که نظم امنیتی در منطقه اسیا-پاسیفیک چگونه است؟ ایا نهادهای منطقه ای توانسته اند نظم با ثبات و پایداری در این منطقه بوجود اورند؟ چه بدیل هایی برای یک نظم امنیتی با ثبات وجود دارد؟ در حوزه اسیا – پاسیفیک کدام یک از این نظم ها ممکن، کدام محتمل، و کدام مرجح است؟ پاسخ کلی با این پرسش ان است که نظم امنیتی موجود در منطقه اشفته و ناپایدار است. نهادهای منطقه ای نتوانسته اند آنگونه که انتظار می رود نظم با ثبات و امیدوارکننده ای ایجاد کنند. ورود چین و امریکا بعنوان دو رقیب عمده به نظم منطقه مهمترین چالش نهادهای موجود در حفظ صلح و امنیت منطقه است. با انکه مهمترین الگوی نظم امنیتی در منطقه می تواند امنیت دسته جمعی زیر نظر سازمان ملل و یا امنیت تعاونی زیر نظر مهمترین نهاد امنیتی منطقه یعنی مجمع امنیتی آسه آن باشد اما سناریوی محتمل ان است که در اینده نظم امنیتی دو قطبی مبتنی بر موازنه قوا در شکل دوره جنگ سرد استقرا یابد که اصطلاحا به دام چرچیل معروف است.

    کلیدواژگان: نظم امنیتی، اسیا-پاسیفیک، موازنه قدرت، دام چرچیل، جنگ سرد
  • سید احمد فاطمی نژاد صفحات 43-76

    با ظهور داعش در عراق و سوریه و به ویژه بعد از شکست های این گروه در مناطق مذکور، احتمال گسترش آن به سایر کشورهای اسلامی از جمله پاکستان مطرح شده و کماکان نیز مورد توجه است. در این بین دو ابهام اساسی وجود دارد: نخست اینکه، داعش تا چه حد در پاکستان نفوذ کرده یا احتمال نفوذ آن مطرح است؛ و دوم اینکه، پاکستان به طور عملی چه واکنشی در مقابل نفوذ داعش داشته و دارد. با توجه به اینکه ادعاهای زیادی در باب هر دو ابهام بالا وجود دارد، یکی از راه های بررسی این دو ابهام توجه به نشانه های آن است. از این رو، تحول خشونت در پاکستان پس از ظهور داعش مورد توجه قرار می گیرد. به عبارت دیگر، هدف اصلی این مقاله سنجش میزان خشونت در پاکستان تحت تاثیر حضور داعش در این کشور است. در این راستا، پرسشی که مطرح می شود این است که نفوذ داعش در پاکستان بعد از سال 2014 چه تحولی در سطح خشونت ورزی در این کشور ایجاد کرده است؟ فرضیه ای که در پاسخ به این سوال می توان مطرح کرد این است که سطح خشونت ورزی در پاکستان بعد از ظهور داعش تغییر معنی داری نداشته است. روش آزمون این فرضیه، روش تبیینی است و در روند کاربرد آن نقش عملیات های تروریستی داعش و فعالیت های ضدتروریستی دولت پاکستان در تغییر سطح خشونت مورد بررسی قرار می گیرد. تایید این فرضیه می تواند هم نافی نفوذ گسترده داعش در این کشور باشد و هم جدیت دولت پاکستان در برخورد با گروه های تروریستی از جمله داعش و موفقیت راهبرد تروریسم ستیزی آن را تایید کند.

    کلیدواژگان: خشونت، مقابله با تروریسم، داعش، پاکستان، قربانیان تروریسم
  • علیرضا نوری صفحات 77-108

    هدف این مقاله بررسی چالش نظم هژمونیک در خاورمیانه و تاثیر همکاری ایران و روسیه در بازتعریف نظم و ثبات راهبردی از طریق موازنه با تمرکز بر بحران سوریه است. طی سال‌های اخیر نظم امریکامحور در منطقه بیش از پیش با چالش مواجه شده و به تبع آن ثبات راهبردی و موازنه مرتبط با آن نیز به‌ویژه پس از بهار عربی و بحران سوریه با تغییر مواجه شده‌اند. ایران و روسیه چه به صورت منفردانه یا ایتلاف تاکتیکی در به چالش کشیدن نظم هژمونیک و بر وضعیت ثبات و موازنه در منطقه تاثیرگذار بوده‌اند. این مقاله با نگاه ریالیستی به مفاهیم، نظم، ثبات و موازنه و با رویکرد سیستمی و توجه به ارتباط متقابل این مفاهیم در سطوح و مناطق مختلف، همکاری دو کشور در این زمینه را بررسی می‌کند. هرچند در بسیاری متون، نظم و ثبات راهبردی در سطح کلان و در حوزه قدرت‌های بزرگ بررسی شده‌اند، اما این مقاله با تاکید بر تحول در روابط بین‌الملل و این دو مفهوم، ضمن تمرکز بر تعریف پیچیده و چندلایه این مفاهیم در خاورمیانه، تاکید دارد نظم و ثبات در این منطقه ضرورتا با توافق یا موازنه قدرت‌های بزرگ تامین نمی‌شود و قدرت‌های منطقه‌ای از جمله ایران با اثرگذاری بر مفهوم موازنه از طریق توانایی‌های خاص خود یا با تعامل با قدرت‌های بزرگ بر این دو مفهوم تاثیرگذار هستند. بر این اساس، مقاله تاکید دارد، همکاری ایران و روسیه برای موازنه‌سازی در دو سطح کلان در مواجهه با سیاست‌ها و اقدامات بی‌ثبات‌ساز امریکا و در سطح منطقه‌ای با تاکید بر موازنه گسترده منطقه‌ای در تعدیل نظم و تامین ثبات راهبردی موثر است. گرچه سیاست مسکو در این خصوص محدودیت‌هایی برای تهران ایجاد می‌کند، اما برخی ابعاد آن از جمله بازدارندگی در برابر رفتارهای بی‌ثبات‌ساز امریکا و متحدان آن در راستای منافع تهران است.

    کلیدواژگان: ایران، روسیه، امریکا، نظم هژمونیک، ثبات راهبردی، موازنه منطقه ای
  • سید محمدجواد میرخلیلی، علیرضا آقاحسینی* صفحات 109-140

    اسراییل که به جهت تصنعی بودنش در منطقه خاورمیانه، از بدو تاسیس گرفتار دغدغه بقا بود، پس از گذران چهار جنگ بزرگ پیروزمند در برابر دولت‌های عربی، توانست اطمینان نسبی از امنیت مرزهایش را به دست آورد. همین حس تضمین بقا، زمینه‌ای ایجاد کرد تا اسراییل درگیر بحث‌های عمیق‌تری شود که اهمیت آن فراتر از امنیت فیزیکی بود. نضج گیری ناامنی هستی شناختی اسراییل در پرتو امنیت نسبی فیزیکی، با جدال بر سر حافظه ملی و تاریخ‌نگاری صهیونیسم آغاز گشت. بازخوانی داستان‌های روایت‌ شده صهیونیسم که دیگر تجلی یک خاطره مشترک و متداوم و غیرمنقطع تاریخی نبود، فرد یهودی را دچار فقدان احساس منسجمی نسبت به پیوستگی و ادامه‌دار بودن سرگذشت خویش نمود به نحوی که او اکنون، زمان را هم‌چون رشته‌ای از لحظه‌های ناپیوسته درک می‌کند. در این میان آن‌چه بیش از همه صهیونیسم را دچار ناامنی هستی‌شناختی نمود، تردید‌افکنی در بنیان‌های دو اسطوره «سرزمین موعود» و «قوم برگزیده» بود که شیرازه هویت صهیونیسم محسوب می‌شود. روش انجام این پژوهش اسنادی– تحلیلی است و یافته‌های این پژوهش مبین آن است که رژیم صهیونیستی در مواجهه با ناامنی هستی‌شناختی، به سوی سیاست «امنیتی کردن هویت روی آورده است.

    کلیدواژگان: سرزمین موعود، قوم برگزیده، امنیت هستی شناختی، امنیتی کردن
  • سعید میرترابی، محسن کشوریان آزاد* صفحات 141-170

    پس از جنگ جهانی دوم، ایالات‌متحده آمریکا و شرکای آن‌ یک نظم بین المللی چندجانبه بر محور فضای باز اقتصادی، نهادهای چندجانبه، همکاری امنیتی و همبستگی دمکراتیک با هدف تثبیت نظم اقتصادی جهانی، تقویت همکاری و حمایت از تجارت آزاد را سازمان‌دهی کردند که از آن با عنوان نظم برتون وودز یاد می شود. در این میان رشد پرشتاب اقتصادی چین پس از دهه 1980و اتخاذ سیاست های اقتصادی عمل‌گرایانه در سطح بین المللی، به ویژه پس بروز بحران مالی سال 2008، مبادلات تجاری ومالی جهانی و نظم اقتصادی برتن وودز را به شدت تحت تاثیر قرار داده است که هدف این مقاله نیز بررسی ابعاد تاثیر گذاری ظهور این قدرت جدید و اقدامات آن، بر نظم مالی بین المللی است. مقاله نشان می دهد که چین از طریق مشارکت فعال در نظم جهانی لیبرال، در راستای تقویت جایگاه خود در نظم نهادی مالی بین المللی حرکت کرده که نتیجه آن به چالش کشیده شدن موقعیت مسلط ایالات متحده در نظم مالی بین‌المللی بوده است. مقاله افزایش نفوذ چین در رویه های رسمی و غیررسمی تصمیم گیری در صندوق بین المللی پول، اضافه شدن یوآن به سبد حق برداشت مخصوص (SDR) این صندوق، توافقات گسترده مبادلات دوجانبه ارزی چین با دیگر کشورها بر مبنای یوآن،ایجاد پترو یوآن در برابر پترو دلار و حضور فعال پکن در سیاست گذاری در نهاد مالی گروه 20 را به عنوان شواهد این تحول در نظم مالی بین المللی بررسی و تحلیل کرده و نشان داده است که سمت وسوی این تغییر در مسیر ظهور تدریجی یک نظم مالی بین المللی جدید با برجسته تر شدن ویژگی های چینی در آن و نه تغییر بنیادین نظم مالی بین المللی است.

    کلیدواژگان: چین، ایالات متحده، نظم مالی بین المللی، صندوق بین المللی پول، گروه 20
  • امید شیرزاد صفحات 171-200

    ویژگی ها و نیازهای پیچیده انسان، وی را همواره در مسیر پی ریزی و طراحی الگویی خاص برای زندگی قرار می دهد و هر فرد حسب ظرفیت ها،استعدادها و مطلوب خویش، از برداشت ها و تلقی های خاصی از«خیر» پیروی کرده و به زندگی اش معنا می بخشد. دین،اخلاق،فرهنگ، هنر و تجربیات زیبایی شناختی، حوزه هایی هستند که می توانند برداشت های زندگی مطلوب را برای افراد جامعه تعریف کنند. درعین حال، ضرورت های اجتناب ناپذیر زیست جمعی و نقش انکارناپذیر زمینه ها و نهادهای اجتماعی چون «دولت» درحیات انسان موجب شده تا سنجش حدود صلاحیت دولت درتعیین الگوی خیر شهروند به یکی از دغدغه های خاطر اندیشمندان بدل شود. درباب این مسئله ، کمال گرایی ، رویکردی مهم درتاریخ اندیشه های اخلاقی- سیاسی به شمارمی رود که براساس بینش خاص خود به انسان و هویت وی و با هدف اشاعه فضیلت، رسالت دولت در قبال خیر و نقش تربیتی این نهاد را تحت عنوان «دولت کمال گرا»خاطرنشان می سازد.مقاله حاضر تلاش نموده با بررسی مبانی نظری کمال گرایی،همچون ایده تقدم خیر برحق و رویکرد مخالف یعنی بی طرفی دولت، به تحلیل مفهومی دولت کمال گرا بپردازد.نگارنده اتخاذ راهبرد «اقناع» به جای «اجبار» گزینه های خیر و احترام حکومت به تکاپوی نهادهای مدنی درپیگیری برداشت های زندگی مطلوب را، نافی برخی آثارکمال گرایی همچون تظاهر غیرصادقانه به رعایت گزینه های خیر دولتی و رواج خشونت و بی ثباتی می داند.

    کلیدواژگان: کمال گرایی، بی طرفی، حق، خیر، دولت
  • ولی محمد احمدوند صفحات 201-226

    مقاله حاضر پیرامون این سوال مقوم می شود تساهل به مثابه یک تیوری اجتماعی چه وضعیتی در گفتمان عرفانی قرون هفت و هشت دارد. به زعم مقاله حاضرمعادلات سیاسی و استراتژی های قدرت در قرن هفتم و هشتم شرایطی تمهید نمود که موجب نزدیکی دیدگاه های فرق مسلمان با هم و حتی مسلمانان با غیر مسلمانان شد. از جمله این شرایط بی تفاوتی مغولان ملحد حاکم نسبت به ادیان که از به هم خورده شدن توازن سیاسی به نفع مذهبی خاص می کاست، اعتقاد آنها به اینکه دعای هر یک از اتباع از هر دینی که باشد در حق خان بزرگ مصیب است و در کنار آن جابجایی های بزرگ که نتیجه تهاجم مغولان و رومیان در جغرافیای اسلام بود شرایطی برای تساهل دینی ، فرهنگی که معماران آن صوفیان و عارفان بودند فراهم نمود. امکان ها و مقتضیات جدید باعث شد ارزش های صوفیانه در باب تساهل و مدارای با «دیگران» پذیرش اجتماعی بیابد و واجد اعتبار و دسترسی گردد.در واقع اندیشه تساهل جایگاهی والا در اندیشه عارفان دارد ولی پذیرش اجتماعی آن در این زمان ناشی از استراتژی های خواسته و ناخواسته قدرت است.

    کلیدواژگان: عرفان، تصوف، تساهل، قدرت، ایلخانان
|
  • seyed ahmad fatemi nejad Pages 43-76

    After rising ISIS in Syria and Iraq, the possibility of its enlarging to other Islamic countries including Pakistan has been discussed on academic and security atmospheres. Meanwhile, there are two ambiguities: the first, how much does ISIS penetrate in Pakistan? Second, what is Pakistani reaction to ISIS penetration operationally? Given to numerous available claims in the both above ambiguities, it is possible to evaluate their validations regarding an indicator like prevalence of violence in Pakistan during the study period. So, the main aim here is to test the influence of ISIS in Pakistan in terms of violence. It seems that the prevalence of violence in Pakistan has not meaningful change under ISIS presence in the country. The hypothesis has been tested by explanatory method.

    Keywords: Violence, counterterrorism, ISIS, Pakistan, terrorist victims
  • Alireza Noori Pages 77-108

    The purpose of this article is to examine the challenge to hegemonic order in the Middle East and the impact of Iran-Russia cooperation in redefining order and strategic stability through balancing, focusing on the Syrian crisis. In recent years, the US-centered order in the region has increasingly been challenged, and as a result, strategic stability and balance in the region have changed too. Iran and Russia, either individually or in the form of tactical alliance, have been effective in challenging the hegemonic order and on the state of stability and balance in the region. This article examines the cooperation of the two countries in this field with a realistic view to the concepts of order, stability and balance, and with a systematic approach, considering the interrelationship of these concepts at different levels and regions. Although in many texts, order and strategic stability have been studied at the macro level and in the realm of great powers politics, this article, emphasizing the evolution of international relations and these two concepts and focusing on complex and multifaceted definition of the stability and order in the Middle East, states that stability in this region is not necessarily ensured by agreement or balance between great powers, and regional powers, including Iran, have their own impact on these two concepts by influencing the balance system through their own capabilities or by interacting with great powers. Accordingly, the article emphasizes that Iran-Russia cooperation for balancing at macro level in the face of US destabilizing policies and actions and at the regional level by emphasizing a broad regional balance system is effective in moderating and ensuring strategic stability. Although Moscow's policy in this regard imposes restrictions on Tehran, some aspects of it, including deterrence against US and its allies’ destabilizing behavior are in Iran's favor.

    Keywords: Iran, Russia US Middle, East-hegemonic, order-strategic, stability-regional, balance
  • saeed mirtorabi, mohsen keshvarian azad* Pages 141-170

    After World War II, the United States and its partners organized a multilateral international order centered on open economic space, multilateral institutions, security cooperation, and democratic solidarity aimed at stabilizing the world economic order, strengthening cooperation, and supporting free trade. It's called the Burton Woods Order. Meanwhile, China's booming economic growth since the 1980s and the adoption of pragmatic economic policies at the international level, especially after the 2008 financial crisis, have greatly affected the global financial and trade and the economic order of Bretton Woods. Examine the dimensions of the impact of the emergence of this new power and its actions on the international financial order. The article shows that China, through its active participation in the liberal world order, has moved to strengthen its position in the international financial order system, which has challenged the dominant position of the United States in the international financial order. Increased influence of China on formal and informal IMF decision-making procedures, addition of the yuan to the fund's Special Drawing Right (SDR) portfolio, widespread bilateral currency exchange agreements with other countries on the basis of the yuan, creation of the Petro Yuan against Petro The dollar and Beijing's active involvement in policymaking in the Group of 20 have been analyzed as evidence of this change in the international financial order, and have shown that the side of the shift in the direction of the gradual emergence of a new international financial order is becoming more prominent. Chinese characteristics are in it, not a fundamental change in the international financial order.

    Keywords: China, United States, International Financial Order, IMF, Group 20
  • Omid Shirzad Pages 171-200

    Special features and needs of human, always places him at the line of planning and pursuance a conception of the good and each person according to his or her talents and demands, choices one model of the good life and grants value to his or her life. Religion, ethics, culture, art and aesthetic experiences are topics that define the conceptions of the good life for the people. In spite of all that, necessity of social life and the role of social contexts and structures like state in human life, causes that assessment the role of state in discretion citizen’s good life, become a mental disturbance for thinkers. In this matter, Perfectionism is an important approach in the history of moral and political thoughts that based on it’s insight to human and his identity and with the aim of propagation of virtue, point out state’s responsibility about the good and It’s training role and this thesis want to analysis this approach. The author has carried to account - replace convincing policy with compulsion the conceptions of the good and respect to non-governmental organizations activities - as a useful method to overthrow the effects of perfectionism like pretence to observe governmental conceptions and prevalence the harshness and social instability.

    Keywords: perfectionism, Neutrality, The Right, The good, State